Kunstmatige Intelligentie Nieuwe Revolutie

We communiceren met Siri, verplaatsen ons in zelfsturende auto’s en gaan gretig in op de suggesties die Netflix ons voorschotelt. Het is dan ook geen vraag meer of kunstmatige intelligentie belangrijk wordt; dat is het allang. Maar wat kun je er als ‘gewone’ MKB-ondernemer mee? Ondernemer Guus van de Mond en wetenschapper Eric Postma praten je bij.

Wie de impact van kunstmatige intelligentie wil begrijpen, doet er volgens Guus van de Mond goed aan om terug in de tijd te gaan. Naar de tijd van de stoommachines om precies te zijn. “De stoommachine zorgde er destijds voor dat productie veel efficienter werd. Net zoals de verbrandingsmotor dat later deed en compurter- en internettechnologie nog recent”. De Osse ondernemer is heel stellig als hij zegt dat we nu aan het begin van een vierde technologische revolutie staan: “3D-robotica, blockhain quatum computing, kunstmatige intelligentie, machine learning.. Er komt het nodige op ons af. Veel van die ontwikkelingen hangen al even boven de markt, maar bereiken nu in technologisch opzicht het punt dat ze door kunnen breken. Ik ben ervan overtuigd dat die doorbraak net zo veel impact zal hebben als die van de stoommachines aan het eind van de achttiende eeuw.”

Wat is Kunstmatige Intelligentie?  

Wat verstaan we precies onder kunstmatige intelligentie? Die vraagt valt nog niet zo eenvoudig te beantwoorden.

Kort samengevat zou je kunnen zeggen dat kunstmatige intelligentie een vorm van intelligentie is waarmee machines, apparaten en software zelfstandig beslissingen nemen en problemen oplossen. Dat doen ze veelal door met algoritmes patronen in data of impulsen uit hun omgeving te herkennen en daarop te reageren. En het zijn die algortimes die hen steeds ‘slimmer’ maken: dankzij hun enorme rekenkracht ‘leren’ ze razendsnel van hun ‘ervaringen’. Op die manier imiteert kunstmatige intelligentie het patroon-associërend vermogen van een mens.

Kunstmatige intelligentie bestaat al enkele decennia, maar is de laatste tijd flink in de belangstelling gekomen. Dat heeeft alles te maken met de grote toename van rekenkracht en de enorm gegroeide beschikbaarheid van data: twee belangrijke voorwaarden voor kunstmatige intelligentie. Bovendien heeft de opkomst van de smartphone de toepasbaarheid voor de consument vergroot, waardoor we veel makkelijker met kunstmatige intelligentie in aanraking komen.

Machine Learning  

Het is een van de redenen dat Guus, eigenaar van Squadra Machine Learning Company is Oss, eind 2016 besloot om zich in kunstmatige intelligentie te verdiepen. Hij oriënteerde zich grondig in de opkomende technologieën, volgende een studie aan Stanford University en verdiepte zich vervolgens in ‘machine learning’. “Dat is een vorm van kunstmatige intelligentie waarin computers patronen ontdekken in grote datasets. Die patronen vormen de basis van een voorspellend algoritme, dat steeds ‘slimmer’ wordt door nieuwe data toe te voegen en daarin weer nieuwe patronen te ontdekken.”

Als voorbeeld geeft de Osse ondernemer een project van een van Nederlands grootste online warenhuizen waarbij hij betrokken is. “Voor de verkoop is het belangrijk dat producten goed omschreven zijn. De klant moet immers kunnen selecteren en vergelijken. Maar niet alle fabrikanten sturen compelete datasets mee. Neem een bepaald type T-shirt dat beschikbaar is met lange mouw, korte mouw, driekwartmouw en zonder mouw. Geeft de fabrikant die gegevens niet mee, dan pikt het systeem die verschillen toch op en maakt deze ook beschikbaar als zoekcriteria. Aan de hand van tekst- en beeldlabels heeft de computer namelijk één keer geleerd om die uiterlijke kenmerken te herkennen. Krijgt het vervolgens vergelijkbare producten voorgeschoteld, dan kan het deze op de nieuw geleerde kenmerken classificeren. Eindeloos veel sneller dan je met mensenhanden zou kunnen.”

“Data is het nieuwe goud”

Guus van de Mond

Ook voor de MKB-ondernemer  

Kunstmatige intelligentie is nu nog het domein van de ‘grote jongens’, zoals Eric Postma ze noemt. Maar dat is volgens hem rap aan het veranderen. “Althans, op het gebied van ‘deep learning’, de vorm van kunstmatige intelligentie die nu sterk in opkomst is. Complexere taken – zoals het maken van zelfrijdende auto’s – blijven nog wel even voorbehouden aan die grote jongens, zoals Tesla, Google en Amazon”. Als wetenschapper aan Tilburg University en de Jheronimus Academy of Data Science (JADS) in Den Bosch doet Eric veel onderzoek op dit gebied, ook naar de praktische toepasbaarheid ervan. Bekend is hij onder meer van het onderzoek dat hij samen met het Van Gogh Museum deed naar het automatisch herkennen van de verschillen tussen echte Van Goghs en vervalsingen, iets waar de computer veel beter toe in staat bleek dan het menselijke oog.

Eric: “Ik hou me vooral bezig met tekst- beeld- en spraakherkenning. En daar doen zich ontwikkelingen voor die ook voor de MKB-ondernemer relevant zijn. Nu al. Vanuit JADS werken we bijvoorbeeld met een bedrijf in Den Bosch dat persoonlijke fashionprofielen samenstelt op basis van onder meer de plaatjes en films die iemand bekijkt. Daarmee kun je je klanten heel gerichte aanbiedingen doen.” Toepassingen in de dienstverlening zijn er ook vele, aldus Eric. “Rapporten screenen op trends, fouten en zelfs fraude bijvoorbeeld. Heel simpel gezegd: je geeft het systeem vele honderden rapporten en het stelt afwijkingen vast, hoe subtiel die ook zijn.”

Guus merkt dat veel ondernemers denken dat kunstamatige intelligentie vooral in technische processen toegevoegde waarde heeft. Maar het tegenovergestelde is bijna waar: “Juist in de dienstverlening kunnen data het verschil maken. Ga maar eens na hoe snel je verwachtingspatroon als consument de laatste jaren is toegenomen. Klanten weten dat je ze door en door kent. Dan verwachten ze ook dat je daar je dienstverlening op aanpast. In productaanbod, maar ook qua dienstverlening. Want hoezo zou ik geïnteresseerd zijn in een ongepersonaliseerde aanboeding als je precies weet wat mijn maat is, welke kleur ik mooi vind en welke schoenen ik meestal draag?”

Vier Prestatiegebieden  

Guus deelt de toepassingen van kunstmatige intelligentie op in vier prestatiegebieden. “Allereerst: herkennen, zoals we in het voorbeeld van dat online warenhuis doen. Ten tweede: voorspellen. Niet alleen van trends en ontwikkelingen, maar ook van iemands voorkeur bijvoorbeeld. Ten derde: relaties en verbanden leggen, zoals in het voorbeeld met de documentanalyse. En ten vierde: verbeteren, bijvoorbeeld van processen, planningen en logistiek plannen.”

Nederland is geen voorloper op dit gebied. Toch zal het hier nu snel gaan, aldus Eric: “De voorwaarden zijn daarvoor aanwezig: een uitstekende technische infrastructuur, goed onderzoek en een innovatief bedrijfsleven.” Wel benadrukt hij dat de revolute er vooraal een achter de schermen is. De stoommachine zag je immers nog staan, bij slimme computer systemen is dat natuurlijk niet het geval. “Maar laat dat je niet tegenhouden. Denk goed na welke impact data op je business kunnen hebben. En pak die beslissende voorsprong als de tijd daar rijp voor is.” Guus vult aan: “Doe er in ieder geval ‘alles’ aan om relevante data te verzamelen. Echt: data zijn het nieuwe goud.”

Eric vat zijn betoog samen met een duidelijke vergelijking: “Ik kan me indenken dat het allemaal nog abstract is. Maar denk eens terug, niet eens zo heel ver. Rond de 1995 werden de eerste websites gebouwd. Er waren ondernemers die nog lange tijd dachten dat dit een hype was… Rond 2007 kwam de smartphone op. Er waren ondernemers die nog lange tijd dachten dat deze ontwikkeling niet zo’n vaart zou lopen. En nu komt kunstmatige intelligentie op. Als ik MKB-ondernemer was…”

© Publisher: Bedrijvig Oss

Door Guus van de Mond (Founder / Directeur) en Eric Postma (Professor Kunstmatige Intelligentie)