Kennis
Het digitale tijdperk gaat fundamentele veranderingen van ons vragen op het gebied van samenwerken en de manier waarop we leren. Het wordt steeds duidelijker dat hierbij ook veranderingen in de stijlen van leiderschap nodig zullen zijn, om de grote bewegingen die organisaties moeten maken te kunnen besturen.
In het boek Digital to the Core van Raskino en Waller, wordt naast de herpositionering van industrieën en organisaties in het digitale tijdperk ook gesproken over het zichzelf heruitvinden van de leiders die deze organisaties gaan voortstuwen op weg naar het digitale tijdperk. Lynda Gratton geeft in haar boek The Shift drie mentale veranderingen aan die we zullen moeten doorgáán om succesvol te kunnen zijn in de nieuwe wereld. Wat ons bezighoudt is: welke impact heeft dit alles op het type leiders dat succesvol zal zijn in die toekomstige wereld?
Raskino en Waller spreken over een zestal personas die in de kern van belang zijn voor leiders in het digitale tijdperk. Ze noemen: de avonturier, de leraar, de sociale magneet, de cartograaf, de focusser, de ambassadeur. Allemaal rollen die van belang zijn om organisaties in en naar de digitale wereld te leiden.
De eerste shift die Gratton duidt, is die van ‘algemeen generalist’ naar ‘seriële meester’. Algemene kennis en kennis van een dienst of product zijn beperkt houdbaar. De lifecycle van vakgebieden wordt steeds korter en je kan niet je hele leven een bepaald vak uitoefenen. Het is dus van belang om steeds te switchen van vakgebied of door te bouwen in een nieuwe richting. Dat vergt wendbaarheid in de brede zin van het woord.
De tweede shift is de beweging van geïsoleerde omgevingen naar samenwerkende netwerken van mensen en organisaties. Hierbij staat partnership in haar pure vorm centraal en gaat het om gezamenlijke belangen op de langere termijn.
De derde shift die Gratton noemt, is die van consument naar gepassioneerde producent. Hierbij signaleert ze dat we de grenzen van onze consumptie bereiken en dat we zingeving zwaarder gaan meewegen in de aard en de invulling van ons werk.
De impact is enorm. Universiteiten en Hogescholen moeten mensen gaan opleiden voor beroepen die nog niet bestaan. Studenten kiezen voor opleidingen die mogelijk aan het einde van hun studie al niet meer relevant zullen zijn. Organisaties die zijn ingericht langs de as van traditionele vakgebieden, zoals marketing, operations, finance en IT, moeten zich opnieuw uitvinden. Start-ups hebben het voordeel te kunnen kiezen uit onverwachte kruisverbanden die veel effectiever zijn en bovendien sneller aanpasbaar zijn aan de steeds veranderende omstandigheden.
“De nieuwe leider zal de menselijke en maatschappelijke maat moeten bewaken”
Van het leiderschap in deze wereld wordt verwacht dat ze hun traditionele programmering kunnen loslaten en in staat zijn om zichzelf en hun organisaties steeds weer opnieuw uit te vinden. Deze leiders van de toekomst dienen in staat te zijn om mensen te mobiliseren, te motiveren en te helpen om serieel meester te worden, in plaats van op een dood spoor te belanden. Command & control wordt vervangen door shared risks & rewards– principes. Ze zullen hun organisatie niet meer op macht en politiek moeten besturen, maar door het maken van verbindingen met respect voor betrokken partijen. Ten slotte zal de nieuwe leider ook de menselijke en maatschappelijke maat moeten bewaken. De samenleving rekent hen daar uiteindelijk op af.
Wij zijn geboeid door dit thema en willen de komende maanden op zoek gaan naar concrete antwoorden op de vragen: wat betekent dit voor de huidige generatie leiders? Hoe bereid je je voor op de toekomst? Wanneer ben je geschikt voor wat het ‘nieuwe’ leiderschap van je vraagt?
Middels een whitepaper willen we onze bevindingen delen met de wereld. Die kunt u dus van ons verwachten. Maar veel meer vragen we u om met input, vragen en opmerkingen, en het delen van inzichten met ons mee te zoeken naar de antwoorden en het te vormen beeld van leiderschap in de digitale wereld. We nodigen u dan ook van harte uit om uw bijdrage aan deze discussie te leveren. Neem dus gerust contact met ons op!
Door John Simons & Tjibbe Van Der Zeeuw